Deze website is gekoppeld aan een les over levensbeschouwing voor groep 8. Tijdens deze les worden leerlingen aangemoedigd om zelfstandig onderzoek te doen naar normen en waarden en hoe ze deze kunnen herkennen in alledaagse situaties. Om deze les te ondersteunen, zijn de levensbeschouwelijke vragen van Kopmels (2020) en de fases van levensbeschouwelijke en morele ontwikkeling uit Schepper (2017) gebruikt.

 

Fasen van de levensbeschouwing

Een levensbeschouwelijke les over groepsdruk in groep 8 sluit goed aan bij de ontwikkelingsfase van kinderen in deze leeftijdsgroep. Volgens  De Schepper (2017) bevinden kinderen zich in deze levensfase in wat bekend staat als de derde fase, namelijk de Romantische fase. Tijdens deze fase ontwikkelen kinderen een sterker gevoel van emotie, terwijl ze tegelijkertijd naar emotionele diepgang en betekenis in de wereld om hen heen zoeken.

 

Groepsdruk is een relevant onderwerp omdat het nauw verbonden is met sociale goedkeuring en sociale normen, waar kinderen in deze fase steeds meer belang aan hechten (Brugman & Stams, 2017). Kinderen in groep 8 bevinden zich vaak in een overgangsfase naar de volgende fase van ontwikkeling, waarin respect voor autoriteit en naleving van vastgestelde regels en wetten belangrijk worden. Een les over groepsdruk kan hen helpen om kritisch na te denken over hoe ze omgaan met sociale invloeden en de druk van hun leeftijdsgenoten.

 

Tijdens deze levensfase zijn kinderen gevoeliger voor groepsdruk omdat ze meer belang hechten aan sociale goedkeuring. (De Schepper, 2017). Door middel van een levensbeschouwelijke les over groepsdruk kunnen kinderen leren hoe ze hun eigen waarden en overtuigingen kunnen behouden in het licht van sociale druk, en kunnen ze leren hoe ze respectvol en ethisch kunnen handelen, zelfs als dit betekent dat ze tegen de groep ingaan. 

 

Levensbeschouwelijke vaardigheden

De Schepper (2017)  beschrijft verschillende basisvaardigheden

Waarnemen en redeneren zijn kernvaardigheden die voortdurend worden aangescherpt tijdens de les. Kinderen worden aangemoedigd om vanuit hun eigen perspectief te observeren en te redeneren, waarbij ze niet alleen moeten identificeren wat ze waarnemen, maar ook moeten benoemen waarom ze dat als belangrijk beschouwen. Dit stimuleert kritisch denken en zelfreflectie.

Communicatie staat centraal in de les, zowel in klassikale interacties als in gesprekken tussen de leerlingen onderling. Door met elkaar in gesprek te gaan, kunnen ze hun observaties en redeneringen delen, verschillende standpunten bespreken en elkaar uitdagen om dieper na te denken over het onderwerp. Deze interacties bevorderen niet alleen hun begrip van groepsdruk, maar ook hun vermogen om effectief te communiceren en te begrijpen hoe anderen denken en voelen.

 

Verantwoording

Opdracht 1: Tijdens een klassengesprek wordt een verhaal gekozen dat relevant is voor de belevingswereld van de leerlingen en betekenis kan geven aan groepsdruk. De leerlingen vullen een vragenlijst in, waarbij ze redeneren waarom ze bepaalde situaties als drukkend ervaren. Dit bevordert hun communicatie en redeneervaardigheden, waarbij de aspecten van sociale invloed en individuele waarden centraal staan. De centrale vraag is: Hoe ervaren we groepsdruk en hoe beïnvloedt dit onze keuzes?

 

Opdracht 2: Leerlingen onderzoeken groepsdruk via sociale media, waarbij ze waarnemen  wat  invloed heeft op individueel gedrag. Ze identificeren aanwezige of ontbrekende normen en waarden en redeneren waarom deze van invloed zijn op groepsdynamiek. Hierbij worden de domeinen maatschappij en individuele waarden benadrukt, met aandacht voor moraal en ethiek.

 

Opdracht 3: Leerlingen kiezen tussen het maken van een strip, het schrijven van een verhaal of het maken van een presentatie, allen gerelateerd aan groepsdruk. Hierbij reflecteren ze op hun eigen gedrag en communiceren ze hun inzichten creatief. Dit stimuleert zelfbewustzijn, expressie en communicatievaardigheden, zoals aanbevolen door Kopmels (2020).

 

Onderzoekscyclus

Vanuit de onderzoekscyclus, zoals aangereikt door het SLO  zijn de leerlingen op onderzoek uitgegaan. Door elke keer verschillende vragen terug te laten komen, werden de kinderen gestimuleerd om naar zichzelf en hun eigen rol in de groep te kijken. 

 

Bronnen

Brugman, D., & Stams, G. J. (2017). Schoolklimaat: morele opvoeding in het voortgezet

onderwijs. In Bohn Stafleu van Loghum eBooks (pp. 353–362).

https://doi.org/10.1007/978-90-368-0616-9_28

De Schepper, J. (2017). Levensbeschouwing ontwikkelen. Kwintessens.

Kopmels, T. (2020). Verhalen vertellen en vragen stellen. Noordhoff.

Van Beemen, L., & Beckerman, M. (2021). Ontwikkelingspsychologie. Noordhoff.

Van der Hout, L. (2021). De ander verstaan in open kaders.

https://research.uvh.nl/ws/portalfiles/portal/29275459/Masterthesis_Lotte_van_der_H

out.pdf.

 

 

 

.